GÜVENLİK
GÜVENLİK

TÜPLERİN İŞARETLENMESİ

Dikişsiz çelik çekme tüplerin işaretlenmesi TS11169/ISO4705, dikişli tüplerin ise TS1519/ISO4706 standartlarına uygun olarak yapılması gereklidir. Tüpler, gaz cinslerine uygun olan renklerde boyanmalı, yazı ile işaretlenmelidir. Ayrıca tüplere takılacak vanalar üzerinde de TS 1520’ye uygun olduğuna dair işaret bulunmalıdır. Tüpler TS7450’ye göre periyodik olarak muayeneye tabi tutulmalı ve muayene tarihi tüp üzerine işaretlenmelidir.

a) Renkler ile işaretleme   

Tüpler aşağıda belirtilen renkler ile boyanmalı, tüpün içindeki gaz cinsinin adı çevresel olarak kontrast renkli bir boya ile tüp tabanından 2/3 yüksekliğe, tüp üzerine yazılmalıdır.  

 

Medikal amaçlı kullanılan gaz tüplerine yukarıdaki temel renklere ek olarak, TS3402 standardında belirtilen işaretlemeler yapılmalıdır.

b) Yazı ile işaretleme

Tüplerin boyun kısmına derinliği 0,5 mm’yi geçmeyecek şekilde oyma yazı ile aşağıdaki bilgilerin yazılmış olması gerekir; 

Tüp başının bir yanal yüzeyindeki işaretler:

  • Firmanın ticari unvanı, kısa adı, adresi veya tescili markası,
  • TS 11169’un işareti ve numarası,
  • İmalat seri no,
  • Isıl işlemi,
  • Çeliğin akma sınırı (N/mm²),
  • En küçük et kalınlığı (mm),
  • Tüpün boş kütlesi (valf ve kapak hariç) (kg),
  • Muayene yapan firma veya kuruluşun tescili damgası,
  • Tüpün başının karşıt yanal yüzeyindeki işaretler,
  • Tüp sahibi firma adı veya markası,
  • Tüp sahibi firmaya ait tüp numarası,
  • Deney basıncı (DB) (Bar)
  • İşletme basıncı (İB) (Bar),
  • Tüp boş ağırlığı (kg) (valf ve kapak dahil),
  • Gazın cinsi,
  • İlk muayene yapan firma veya kuruluşun tescilli markası,
  • Sonraki muayeneleri yıl/ay,
  • Muayene yapan firma veya kuruluşun tescilli damgası.

 

ENDÜSTRİYEL GAZ TÜPLERİNİN KONTROLÜ

TS 1519’a göre imal edilmiş Dikişli Çelik Tüpler ve TS 11169’a göre imal edilmiş Dikişsiz çelik tüplerin periyodik test, muayene ve bakımları TS 7450 standardında belirtilmiştir. TS 7450 standardına uygun olarak muayene deney ve bakım işlemi, sadece Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Yeterlilik Belgesi verilmiş dolum tesisleri bünyesindeki tüp test istasyonları tarafından gerçekleştirilebilir. Tüplerin test periyotları depoladığı gaz cinsine göre 5 veya 10 yıl olarak TS 7450’de belirtilmektedir.

 

PERİYODİK KONTROLÜN AMACI

TS 1519 ve TS 11169’a göre imal edilen tüplerin, dolumu yapılan gaz cinslerine göre bir kullanım süresi vardır. Bu süre sonunda tekrar tüpü kullanabilmek için TS 7450’de belirtilen kurallar dahilinde testten geçirilmesi gerekmektedir. Yetkili atölyenin kontrolleri yapıp ve bunu onaylamasıyla dolum için bu tüpler tekrar kullanılabilir. Hem kullanıcının ve hem de dolumu gerçekleştirilen firmanın can ve mal güvenliğini açısından TS 7450’de belirtilen kullanım süreleri sonunda tüplerin testlerinin yapılması zorunludur.

 

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Tüpler yüksek basınca sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış  gazları ihtiva eder. Bu yüzden depolanmaları, işletme içinde nakilleri ve kullanımları sırasında bazı kurallara uymak gerekir.  
 

1. Tüplerin Depolanması

  • Tüp depoları yanmayan türden malzemeden imal edilmiş, hafif çatılı, kapıları dışarı doğru açılır olmalıdır,
  • Tüplerin depolandığı mahalde alttan ve üstten hava akımını sağlayacak mazgallar bulunmalıdır,
  • Depoların yanında yanıcı madde bulunmamalıdır,
  • Depolanacak gaz cinsine göre uyarı levhaları bulunmalıdır,
  • Tüpler gaz cinslerine göre gruplandırılarak depolanmalıdır. Yanıcı ve yakıcı tüpler bir arada depolanmamalı, depolanacaksa arada azot, argon, karbondioksit gibi inert gazlara ait tüpler bu tüplerin arasına yerleştirilmelidir,
  • Tüp depolarında sigara içilmesi yasağı konmalı ve depolara açık alev sokulmamalıdır,
    Tüpler dik olarak depolanmalıdır,
  • Boş ve dolu tüpler ayrı ayrı  gruplandırılmalıdır,
  • Boş ve dolu tüplerin vanaları ve kapakları kapalı bekletilmelidir,
  • Yanıcı gaz tüplerinin depolandığı mahallin aydınlatılması kıvılcım çıkartmayan, kıvılcım oluşmasını önleyecek tarzda olmalıdır.  
     

2. Tüplerin İşletme İçinde Nakli 

  • Tüpler işletme içinde nakledilirken vanaları kapalı ve kapakları takılı olarak nakledilmelidir,
  • Nakil esnasında tüpler yan yatırılmamalı, tercihen dik vaziyette, bir araba üzerinde ve bağlanarak sabitlenmiş şekilde nakledilmelidir,
  • Tüpler kesinlikle vanasından tutulup kaldırılmamalıdır,
  • Tüpleri kaldırmak için mıknatıs, halat veya zincir kullanılmamalıdır,
  • Tüpler düşürülmemeli ve birbirine çarpmamalıdır.  
     

3.  Tüplerin kullanımı 

  • Tüpler dik olarak kullanılmalı, tüpün üzerindeki etiketten doğru gazın kullanıldığı kontrol edilmelidir,
  • Kapağı söküp vana dişleri kontrol edilmelidir,
  • Uygun basınç düşürücü (regülatör) ve ekipman monte edilmelidir,
  • Vanası asla yağlanmamalı ve yavaşça açılmalıdır,
  • Tüp içindeki gaz tamamen bitmeden (~ 5 bar basınca düştüğünde); tüpün vanası zorlanmadan kapatılmalı ve kapağı takılmalıdır. Üzerine mümkünse boş yazılı bir etiket yapıştırılmalıdır,
  • Boş tüp tekrar depoya götürülmeli, boş tüpler için ayrılmış bölüme konmalıdır,
  • Tüpler, takoz, rulo, mesnet v.s. gibi amaçlar için kullanılmamalıdır,
  • Vanası açılmayan, kapanmayan veya gaz kaçıran tüpler üzerinde hiç bir zaman tamirat yapılmamalı, TGS Gaz aranmalıdır.